Nato
Nepeta nepetella
Lamiaceae Labiaceae
Noms en français : Petit népéta, Népéta à feuilles lancéolées.
Descripcioun :La nato es uno planto pulèu coumuno dins li bàssi mountagno, que trachis souvènt sus li camin, lis esboudèu e li relarg ounte passo lou fedan. Douno un pau d'èr à-n-uno sàuvi emé si fueio gaufrado e sa bono oudour. Li petalo soun blanco picoutado de roso.
Usanço :Li fueio soun manjadisso coume sabourun e se pòu n'en faire de tisano. En Tinìo sèrt pèr "abelhar en brusc" (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 60). Tambèn "la nato fai de bouon fen. La racino de nato emé de malvo e d'ounglo-chavalino, es bon pèr garir lous founcles" Ibid.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Nepeta
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 17 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Basso mountagno
- Mountagno mejano
- Colo
- Tepiero seco
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurimediterranenco
Ref. sc. : Nepeta nepetella L., 1759
Erbo-de-santo-Claro
Chelidonium majus
Papaveraceae
Àutri noum : Clareto, Erbo-d'esclaire, Dindouliero, Saladuegno, Celidòni.
Noms en français : Chélidoine, Éclaire.
Descripcioun :L'erbo-de-santo-Claro, trachis dins li escoumbre e li relarg umide. Flouris pulèu d'ouro, pièi li fru soun alounga (2 à 4 cm), un pau torso e boussela.
Usanço :Desempièi l'Antiqueta, s'èi toujour pensa que sougnavo la visto e meme la dounavo tournamai is avugle ; d'aqui tóuti li noum en raport emé lou vèire : erbo-d'esclaire, erbo-dóu-vèire... Pièi, emé lou principe di signaturo de Paracelse (siècle XVIe), s'èi pensa que sougnavo li proublèmo de bilo (la sèbo a la memo coulour que la bilo) e de fege. Sèmblo subretout bono pèr sougna la pèu e li berrugo (erbo-dei-barrugo, Fourcauquié). Aro s'utiliso peréu coume antispasmoudico e sedativo.
Port : Erbo
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Chelidonium
Famiho : Papaveraceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 2 à 3 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mars à juliet
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Muraio
- Proche d'aigo
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Subrecousmoupoulito
Ref. sc. : Chelidonium majus L., 1753